ဆင္ၿခင္တံုတရား

ေလ့လာမႈနယ္ပယ္တုိင္း သုိ႔မဟုတ္ ဘာသာရပ္တုိင္းတြင္ အေၾကာင္းႏွင့္အက်ဳိးတရားဆက္စပ္မႈမ်ားရွိပါသည္။ ယင္းကုိ Cause and Effect ဟု လူသိမ်ားၾကသည္။သုိ႔ေသာ္လည္း ျဖစ္ရပ္တုိင္းတြင္ Cause and Effect ႏွင့္မၿပီးေသးပါ။ေနာက္ဆက္တြဲျဖစ္လာမည့္အေနအထားမ်ား Consequences ႏွင့္လည္း ဆက္စပ္လာပါသည္။ေနာက္ဆက္တြဲအေနအထားမ်ဳိးမ်ားကား မည္မွ်အထိျဖစ္ႏုိင္သနည္းဟူမူအေျခအေနအရပ္ရပ္အေပၚ မူတည္ေနပါသည္။ လူအေတာ္မ်ားမ်ားသည္အေၾကာင္းႏွင့္အက်ဳိးေလာက္သာစဥ္းစားၾကသည္။ ဆင္ျခင္တုံတရားရွိေသာလူမ်ားကားအေၾကာင္းႏွင့္အက်ဳိးသာမကေနာက္ဆက္တြဲျဖစ္လာမည့္အေျခအေနမ်ားကုိပါစဥ္းစားၿပီးမွခ်င့္ခ်င့္ခ်ိန္ခ်ိန္လုပ္ကုိင္တတ္ၾကသည္။

Cause and Effect ႏွင့္Consequences မ်ားသည္ အလုပ္လုပ္ကုိင္ရာတြင္အမ်ားဆုံးေတြ႕ရွိရသည့္ျပႆနာမ်ားျဖစ္သည္။ အလုပ္လုပ္ရာတြင္ မ်ားေသာအားျဖင့္လူမ်ားသည္ ခုိင္းသည့္အတုိင္းလုပ္လွ်င္ တာဝန္ေက်သည္ဟုသတ္မွတ္ၾကသည္။ခုိင္းသည့္အတုိင္းဆုိသည့္စကားတြင္ပင္ အဓိပၸာယ္မ်ားစြာပါဝင္ပါသည္။မည္သည့္အရာအား ခုိင္းသည္ကုိလည္းေကာင္း၊မည္သည့္ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ခုိင္းသည္ကုိလည္းေကာင္းအခုိင္းခံရသူအေနျဖင့္သိရွိရန္လုိပါသည္။ သုိ႔မဟုတ္ပါကခုိင္းသည့္ရည္ရြယ္ခ်က္လည္း အထမေျမာက္သည့္အျပင္ေဆးအတြက္ေလးသည့္သေဘာပင္ေရာက္သြားႏုိင္ပါသည္။

ခုိင္းသည့္အတုိင္းလုပ္ရာတြင္ မ်ားေသာအားျဖင့္ အခုိင္းခံရသူမ်ားသည္အရည္အခ်င္းရွိစရာမလို၊ ခုိင္းသည့္အတုိင္းလုပ္လွ်င္ၿပီးၿပီဟူေသာအေတြးမ်ားအခုိင္းခံရသူမ်ားဘက္က ေယဘုယ်သေဘာမ်ဳိးရွိၾကပါသည္။ခုိင္းသည့္အတုိင္းျဖစ္မလာလွ်င္ ခုိင္းသည့္အတုိင္းလုပ္တာပဲဟူေသာဆင္ေျချဖင့္ခုိင္းသူကုိပင္ျပန္ဒုကၡေပးတတ္ၾကသူမ်ားလည္းရွိသည္။ ေစသည့္ကြၽန္၊ထြန္သည့္ႏြားသေဘာေတာ့သက္ေရာက္သြားတတ္ပါသည္။ ယင္းသည္ခုိင္းသည့္အေျခအေနကုိသာၾကည့္၍ လုပ္တတ္ၾကျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ေစခုိင္းသူ၏ရည္ရြယ္ခ်က္၊ သေဘာထားအေျခအေနမ်ားကုိပါသိရွိမည္ဆုိပါကေလာကႀကီးသည္ အေဟာဝတေကာင္းေလစြျဖစ္သြားၾကပါသည္။

တစ္နည္းအားျဖင့္ေစခုိင္းခံရသူမ်ားအေနျဖင့္ ေစခုိင္းျခင္းသေဘာ၏အႏွစ္သာရကုိဆင္ျခင္သုံးသပ္ႏုိင္ၿပီး ႏႈိင္းႏႈိင္းခ်ိန္ခ်ိန္သုခမိန္ျဖစ္ပါကမူမေျပလည္မည့္ေလာကႀကီးအား ေျပလည္သြားႏုိင္သည့္အဖုိးတန္ ဥပမာ၊ သာဓကမ်ားျမန္မာ့ရာဇဝင္သမုိင္းတြင္ အထင္အရွားအမ်ားႀကီးရွိသည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္Cause and Effect ေလာက္သာမစဥ္းစားဘဲ Consequences ပါဆက္ႏႊယ္စဥ္းစားတတ္ေသာအေၾကာင္းအရာမ်ားကိုလည္း ေဖာ္ၫႊန္းေသာအခ်က္ကုိေလ့လာမည္ဆုိပါကျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္အစုိးရ၊ ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီးဌာနသတင္းႏွင့္စာနယ္ဇင္းလုပ္ငန္းမွထုတ္ေဝေသာ မွန္နန္းရာဇဝင္ေတာ္ႀကီး၊ ပထမတြဲ၊စာမ်က္ႏွာ၂၉၉ရည္ၫႊန္းခ်က္အရ “တစ္ရံေရာအခါ အေလာင္းစည္သူသည္ဗုိလ္႐ႈသဘင္ခံေတာ္မူခုိက္တြင္ လက္႐ုံးေတာ္ဆန္႔၍ႀကဳံးဝါးေတာ္မူ၏။လက္ေတာ္ႀကီးၿပီျဖစ္၍ (လက္ေတာ္ႀကီးၿပီျဖစ္၍သည္ မူရင္းပုံႏွိပ္ျဖစ္ပါသည္။သက္ေတာ္ႀကီးၿပီျဖစ္၍သေဘာဟုယူဆရပါသည္။) လက္ပ်ဥ္းေတာ္က်သည္ကုိအမွဴးအမတ္တုိ႔ျမင္ေလေသာ္ ရယ္ခုိးၾက၏” မင္းႀကီးလည္း မသိမဟုတ္သိသည္။မင္းႀကီး နားလည္သည္။ ယင္းသည္ အမတ္မ်ားဆင္ျခင္တုံတရားမရွိေသာေၾကာင့္မဆင္မျခင္ဗုိလ္႐ႈခံအလယ္တြင္ ျပဳလုပ္ျခင္းျဖစ္သည္။ မင္းႀကီးလည္းျမင္ေတာ္မူသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း စာနာမႈထားၿပီး ဆုံးမရန္စီစဥ္ေတာ္မူသည္။တစ္နည္းအားျဖင့္ စာနာတတ္ျခင္းသည္ အထက္လူႀကီးအလုပ္သာျဖစ္ေလ့ရွိၾကၿပီးဆင္ျခင္တတ္ရန္အတြက္သည္ ေအာက္လူတုိ႔၏အလုပ္သာျဖစ္သည္။

ထုိ႔ေၾကာင့္လည္း တစ္ေန႔သ၌ အမတ္တုိ႔ကုိေခၚၿပီးေသာ္ “ဟယ္...လက္ဝဲလက္ယာအမတ္တုိ႔၊ ေယာက္်ားတစ္ေယာက္သည္ဦးေဗာင္းက်ားထုပ္ႏွင့္ျမင္းက်ားစီး၍ တူရြင္းေတာင္ေျခရင္း၌ ေနဝင္လွ်င္အႏုိင့္အထက္လုစားသည္ဆုိသည္ကုိ နင္တုိ႔မၾကားကုန္ေလာ၊ နင္တုိ႔ေလးေယာက္ရေအာင္ဖမ္းေလေခ်။ မရေသာ္ နင္တုိ႔ကုိမ်က္အံ့” ဟုမိန္႔ေတာ္မူသည္။ထုိသတင္းသည္ အမတ္ႀကီးမ်ားကုိေက်ာ္ၿပီးမင္းႀကီးေရႊနားေတာ္အေရာက္ေပါက္သည့္သတင္းျဖစ္ရာ အမတ္တုိ႔အတြက္ေတာ့ထူးျခားသတင္းအျဖစ္ဆင္ျခင္ရာျဖစ္သည္။

ဦးေဗာင္းက်ားထုပ္ႏွင့္ျမင္းက်ားရွင္ကုိဖမ္းခုိင္းသူတုိ႔မွာလည္း ရယ္ခုိးဖြဲ႕ေသာအမတ္ႀကီးေလးပါးကုိသာခုိင္းသည္။ တပ္ေတာ္ႏွင့္မဖမ္းခုိင္း၊မည္သူ႔ကုိမွ်လည္းမဖမ္းခုိင္း၊ နင္တုိ႔ကုိယ္တုိင္ဖမ္းရမည္ဟု အမိန္႔ထုတ္သည္။ေခတ္စကားႏွင့္ေျပာရလွ်င္ ကန္႔သတ္ခ်က္မ်ားပါလာသည္။ အလြန္သတိထားရသည္။ရည္ရြယ္ခ်က္အမွန္ကုိသိမွ ထုိျပႆနာကုိတစ္ခ်က္တည္းရွင္းႏုိင္မည္။

အမတ္ႀကီးေလးေယာက္တုိ႔လည္း ျမင္းတင္းကုပ္တြင္ ျမင္းေကာင္းေလးစီးကုိယူၿပီးေသာ္ ရေအာင္ဖမ္းမည္ဟူ၍ အားသန္လ်က္သြားေလသည္။

ေနာက္မုိးေသာက္၍ညီလာခံတြင္ ထုိအမတ္ႀကီးေလးေယာက္တုိ႔ကုိေခၚေတာ္မူ၍“ဟယ္...အမတ္တုိ႔၊ ျမင္းက်ားစီးေသာခုိးသူကုိ နင္တုိ႔ေတြ႕၏ေလာ”ဟုေမးေတာ္မူသည္။ ဤတြင္ အမတ္မ်ား၏ဆင္ျခင္တုံတရားပါသည့္အေျဖသည္အေရးပါလာပါေတာ့သည္။

အမတ္မ်ားေလွ်ာက္တင္မႈတြင္ “ေရႊဖဝါးေတာ္ေအာက္ရွိခုိးနားေတာ္ေလွ်ာက္ဝံ့ေသာဘုရား ျမင္းက်ားစီးေသာလူျဖစ္ဆန္းကာမဟုတ္၊နတ္ဘီလူးျဖစ္ရာသည္၊ လူျဖစ္ေသာ္လည္း လူမည္ကာမဟုတ္၊ ရင့္ၿပီးေသာ၊ႀကီးျမတ္ေသာ ဘုန္းတန္ခုိးရွင္ျဖစ္ရာသည္။ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ျမင္းေလးစီးကုိထားဘိ၍ႏုိင္ငံေတာ္ဝယ္ရွိေသာျမင္းသည္အေပါင္းတုိ႔ ဝန္းရံဆီးဆုိ႔၍ဖမ္းျငားေသာ္လည္းမရႏုိင္ရာ” ဟူ၍ နားေတာ္ေလွ်ာက္ၾကကုန္သည္။

ဆင္ျခင္တုံတရားရွိမရွိကုိ စမ္းသပ္သည့္ေမးခြန္းကလည္း ပညာသားပါလွသည္။မင္းႀကီးက သူခုိးကုိမိၿပီလားဟုေမးလုိက္သည္။ သူခုိးဟုမိမိကုိယ္မိမိႏွိမ့္ခ်ေျပာဆုိလုိက္သည္။ ဆင္ျခင္တုံတရားမရွိသူအေနျဖင့္ကုိယ္လည္းမိေအာင္ မဖမ္းႏုိင္၊ မိမိထက္သာ၍လြတ္သြားသူကုိလည္းႏွိမ္ႏွိမ္ခ်ခ်လုပ္ခ်င္၊ မိမိကိုယ္မိမိလည္း ကိုယ္ရည္ေသြးတတ္ၾကလွ်င္ျဖင့္“အေတာ္လည္ေသာသူခုိးအမ်ဳိးယုတ္ျဖစ္ပါသည္။ ကြၽန္ေတာ္မ်ဳိးတုိ႔လုိစြမ္းစြမ္းတမံ၊ ရဲရဲဝံ့ဝ့ံစစ္သူႀကီးမ်ားကုိပင္ ကလိမ္ကက်စ္လုပ္၍မလိမ့္တစ္ပတ္ႏွင့္လြတ္ေအာင္လုပ္သြားပါသည္ဘုရား” ဟုသာ ကုိယ္ရည္ေသြးေျဖမိပါကအမတ္၏မဆင္မျခင္စကားအတြက္ မင္းႀကီးကုိယ္ခ်င္းစာႏုိင္မည္မဟုတ္ပါ။ ဘဝအဆက္ဆက္ကြပ္မ်က္သင့္ေသာအမတ္မ်ားျဖစ္သြားႏုိင္ပါသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္းမင္းႀကီးႏွင့္အမတ္ႀကီးမ်ားသည္ ထုိသုိ႔မဟုတ္ခဲ့ပါ။ အမတ္ႀကီးမ်ားသည္လြတ္သြားေသာဦးေဗာင္းက်ားထုပ္ရွင္ကုိပင္ ဘုန္းတန္ခုိးရွင္၊ႀကီးျမတ္ေသာနတ္ဘီလူးႏွင့္ႏႈိင္းခဲ့သည္။ သာမန္စဥ္းစားမည္ဆုိပါကမင္းႀကီးဖမ္းခုိင္း၍လြတ္သြားသူကုိပင္လွ်င္ ဤမွ်ပင့္ေျမႇာက္ေျပာစရာမလုိပါ။မိလည္းမမိေသး၊ လြတ္သြားသူကိုပင္လွ်င္ ႀကီးျမတ္သည္ဟုလည္းျမႇင့္ေျပာေသာအမတ္အေနျဖင့္ မင္းႀကီးအာဏာစက္ေအာက္ အသက္ေပ်ာက္ႏုိင္ပါသည္။သုိ႔ေသာ္လည္း အသက္မေပ်ာက္ပါ။ ဆင္ျခင္တုံတရားျဖင့္ ျပႆနာအေျဖကုိသိထားေသာေၾကာင့္ျဖစ္ပါသည္။ ဆင္ျခင္တုံတရားရွိသူအမတ္မ်ားအေနျဖင့္ဤစကားသည္သာ အေကာင္းဆုံးစကားျဖစ္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္လည္း မင္းႀကီး၏အေမးတြင္အေတြ႕အႀကဳံအရ ပညာသားႂကြယ္ဝေသာအေမးျဖစ္ခဲ့သလုိအမတ္ႀကီးမ်ား၏ေလွ်ာက္တင္ခ်က္သည္လည္း အလြန္ပညားသားပါၿပီးဆင္ျခင္တုံတရားအျပည့္ရွိေသာအေျဖမ်ားျဖစ္ပါသည္။

ဦးေဗာင္းက်ားထုပ္ျပႆနာသည္ ေတာ္႐ုံျပႆနာမဟုတ္။လူႀကီးကုိအထင္ေသးေသာျပႆနာျဖစ္သည္။ အမတ္ႀကီးမ်ားသည္မင္းႀကီးလက္ပ်ဥ္းေတာ္က်သည္ကုိ ေတြ႕ျမင္မိသျဖင့္မိမိတု႔ိရယ္ခုိးမိေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ရသည့္ျပႆနာဆုိသည္ကိုလည္းရိပ္မိၾကသည္။သုိ႔ေသာ္လည္း မင္းႀကီး၏စာနာတတ္မႈ၊ ခြင့္လႊတ္တတ္မႈႏွင့္အမတ္ႀကီးတုိ႔ကလည္း ဆင္ျခင္မိခဲ့ၾကျခင္းေၾကာင့္သာဤျပႆနာကုိရွင္းႏုိင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

“နင္တုိ႔ေလးေယာက္ရေအာင္ဖမ္းေခ်ေလ၊ မရေသာ္ နင္တုိ႔ကုိမ်က္အံ့” ဟူေသာစကားအရ ေသမွာေၾကာက္ၿပီးဦးေဗာင္းက်ားထုပ္ရွင္အား မရရေအာင္ဖမ္းမည္ဆုိပါကပုိ၍ပင္ျပႆနာႀကီးက်ယ္သြားႏုိင္ပါသည္။ ဦးေဗာင္းက်ားထုပ္ရွင္ကုိမိလွ်င္ေကာင္းက်ဳိးထက္ဆုိးက်ဳိးပုိျဖစ္ႏုိင္သည္။ “ဖမ္းမမိလွ်င္ ကြပ္မ်က္ခံရမည္”ဆုိေသာအမိန္႔ေတာ္ကလည္း တစ္ဖက္တြင္ရွိေနေသာ္လည္းဖမ္းမိမွကြပ္မ်က္ခံရမည့္ကိန္းကပုိမ်ားေနပါသည္။ ျပႆနာသိေနမွေတာ့ဆင္ျခင္တတ္လွ်င္ မဖမ္းႏုိင္သည္ျဖစ္ေစ၊ ဖမ္းႏုိင္သည္ျဖစ္ေစမဖမ္းႏုိင္ျခင္းသည္ အေကာင္းဆုံးဆုံးျဖတ္ခ်က္ ျဖစ္သည္။ သုိ႔ေသာ္လည္းမဖမ္းႏုိင္ျခင္းအတြက္ ဆင္ဆင္ျခင္ျခင္ေလွ်ာက္တင္တတ္ဖုိ႔ေတာ့ အေရးႀကီးသည္။ပညာသားပါဖုိ႔ေတာ့လိုပါသည္။

ျပႆနာတစ္ခုတြင္ျပႆနာ၌ပါဝင္သည့္အေၾကာင္းအရာမ်ားထက္ ထုိျပႆနာ၏ရည္ရြယ္ခ်က္သည္လည္းအေရးႀကီးပါသည္။ ပါဝင္ေသာအေၾကာင္းတရားမ်ားေပၚမူတည္ၿပီးထုိျပႆနာ၏ရည္ရြယ္ခ်က္ကုိ ျဖည့္ဆည္းလုိက္ႏုိင္မည္ဆုိပါကကိစၥၿပီးေျမာက္ႏုိင္ပါသည္။ ေဗာင္းေတာ္ ညိတ္လွ်င္ စိတ္ေတာ္သိဆုိေသာစကားသည္အေတာ္အဆင့္ျမင့္ေသာစကားျဖစ္သည္။ေခါင္းေတာ္ညိတ္သေဘာမ်ဳိးႏွင့္ေတာ့မဆုိင္ပါ။

ေနာက္ဆုံးေတာ့မင္းႀကီးလည္း “ဟယ္ အမတ္တုိ႔၊ နင္တုိ႔ ငါ့ကုိအုိၿပီဟူ၍မွတ္ၾကသည္။ငါမအုိေသး” ဟုမိန္႔ေတာ္မူ၏။ မိေအာင္မဖမ္းႏုိင္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္သာဤကဲ့သုိ႔ေသာမိန္႔ေတာ္မူေလာက္ႏွင့္ ရပ္သြားျခင္းျဖစ္သည္။အမတ္တုိ႔ေသမွာေၾကာက္ၿပီး မမိမိေအာင္သာ အမိန္႔အတုိင္းလုိက္ဖမ္းေနပါကေသခ်ာေပါက္ရြာလည္မည့္ျပႆနာျဖစ္ကိန္းျဖစ္မည္။ ဤအေၾကာင္းအရာတြင္ဆင္ျခင္တုံတရားသည္သာ အသက္ျဖစ္သည္။

ျမန္မာ့ရာဇဝင္တြင္အလားတူမွတ္သားစရာအခ်ဳိ႕လည္းရွိပါသည္။ အခါတစ္ပါး၌ ရဟန္းတစ္ပါးသည္မင္းႀကီးနံနက္စာပြဲေတာ္တည္မည့္ပြဲေတာ္အုပ္ကုိ ဆြမ္းအလုိ႔ငွာမင္းႀကီးထံမွအလွဴခံပါသည္။ မင္းႀကီးသည္လည္း ထူးျခားေသာအလွဴခံျခင္းျဖစ္၍ဝမ္းေျမာက္ဝမ္းသာႏွလုံးေမြ႕ေလ်ာ္ အလွဴဒါနျပဳေတာ္မူလုိက္ပါသည္။

မင္းႀကီးခံစားမိသည္မွာ ရဟန္းသည္ သာမန္ရဟန္းေတာ့မဟုတ္တန္ရာ၊ရဟန္းမည္ကာမဟုတ္၊ ႀကီးျမတ္ေသာ မေထရ္တစ္ပါးပါးသာလွ်င္ျဖစ္ႏုိင္စရာအေၾကာင္းရွိ၍ဟု ႏွလုံးေမြ႕ေလ်ာ္ေပ်ာ္ပုိက္သည့္နည္းတူအမတ္ႀကီးတစ္ဦးကိုလည္း ထုိရဟန္းေနာက္မွ ေနာက္ေယာင္ခံၿပီးလုိက္ေစသည္။မင္းႀကီးလုိက္ေစလုိသည့္အေၾကာင္းတရားကလည္း မယုံသကၤာ၍မဟုတ္ပီတိေစတသိက္ၾကည္ႏူးစိတ္ျဖင့္သာ လုိက္ၾကည့္ခုိင္းျခင္းျဖစ္သည္။

အမတ္ႀကီးသည္ အမိန္႔အတုိင္းလုိက္ၾကည့္ရာ ေတာစပ္အေရာက္တြင္ ထုိရဟန္းမွာရဟန္းအေရခြာၿပီး အရပ္သားအသြင္ျဖင့္ ဘုရင့္ပြဲေတာ္ကုိအားပါးတရစားေသာက္ေနသည္ကုိ အမတ္ႀကီးေတြ႕ရွိခဲ့ရပါေတာ့သည္။

နန္းေတာ္ျပန္ေရာက္၍ မင္းႀကီးေမးသမွ်ျပန္လည္ေလွ်ာက္တင္ရာမွာေတာ့“ဘုန္းေတာ္ႀကီးလွပါေသာ ေရႊနန္းရွင္မင္းႀကီးဘုရား၊ ထုိအလွဴခံရဟန္းသည္ေတာစပ္အေရာက္တြင္ ရဟန္းအသြင္မွကြယ္ေပ်ာက္သြားသည္ကုိ ေတြ႕ျမင္ခဲ့ရေၾကာင္းေလွ်ာက္တင္အပ္ပါသည္ဘုရား” ဟူ၍သာ ေရႊနားေတာ္သြင္းလုိက္သည္။ယင္းေျဖၾကားမႈသည္ ဆင္ျခင္တုံတရားႏွင့္ အလြန္ျပည့္ဝလွသည့္ေျဖၾကားမႈျဖစ္သည္။လူလည္းခ်မ္းသာ၊ နတ္လည္းသာဓုေခၚႏုိင္သည့္ ပညာရွိစကားျဖစ္သည္။ အမွန္ကုိအမွန္အတုိင္းမတင္ေလွ်ာက္ဟူေသာ အေတြးေတာ့ရွိႏုိင္ပါသည္။ အမွန္အားျဖင့္ဆင္ျခင္တုံတရားျဖင့္သာ အမွန္ကုိအမွန္အတုိင္းတင္ေလွ်ာက္လုိက္ျခင္းသာျဖစ္သည္။

မင္းႀကီးသည္လွဴဒါန္းလုိစိတ္ရွိသည္။ ေမတၱာထားတတ္သည္။ေစတနာပီတိျဖင့္လွဴလုိက္ေသာပစၥည္းျဖစ္သည္။ ဘုရင့္ပြဲေတာ္အုပ္ဆုိသည္မွာသာမန္လူအတြက္ေတာ့ စားပုိင္ခြင့္မရိွေသာနတ္သုဒၶာဆုိေသာ္လည္းမင္းႀကီးေစတနာသည္ မိမိစားမည့္ပြဲေတာ္အုပ္ကုိပင္လွဴလုိက္ေသာရက္ေရာမႈသဒၶါစိတ္ကား သာဓုေခၚစရာျဖစ္သည္။ထုိၾကည္ႏူးမႈမ်ားမ်ားရွိေလ ေအးခ်မ္းမႈမ်ားမ်ားရေလျဖစ္ပါမည္။

အမတ္ႀကီးအေနျဖင့္ မင္းႀကီး၏ၾကည္ႏူးမႈကုိမ်က္ကြယ္ျပဳၿပီး အလိုက္ကန္းဆုိးမသိ“ဒီသူဖုန္းစားလူလိမ္၊ လူကြယ္ရာေတာစပ္အေရာက္တြင္ သကၤန္းကုိခြၽတ္ၿပီးမင္းႀကီး၏ပြဲေတာ္ကုိ မတန္မရာေလြးေနေၾကာင္းေတြ႕ရွိရပါသည္။ ယင္းငမုိက္သားကုိကြၽန္ေတာ္မ်ဳိးႀကိဳးတုပ္၊ အခ်ဳပ္၌ထည့္ထားေၾကာင္းပါဘုရား” ဟုသာ မဆင္မျခင္ျမင္သည့္အတုိင္း သံေတာ္ဦးတင္လုိက္မိမည္ဆုိပါက မင္းႀကီးလည္းထုိအမတ္ေလွ်ာက္ထားမႈေၾကာင့္ ကုသုိလ္မွ အကုသုိလ္ပြားရေတာ့မည္ျဖစ္သည္။မင္းႀကီးအကုသုိလ္ပြားလွ်င္ ရဟန္းဝတ္၊ အရပ္သားသူဖုန္းစားလည္းမင္းႀကီး၏အာဏာစက္ေအာက္တြင္ အသက္ေပ်ာက္ဖြယ္ရာျဖစ္ေတာ့မည္။ ၾကည္ႏူးစရာမွမၾကည္ႏူးစရာအျမင္ေတြျဖစ္လာႏုိင္သည္။ ေစတနာေကာင္းလြန္းေသာမင္းႀကီးကုိေဝဒနာေပးလုိက္ျခင္းသာျဖစ္မည္။ အမ်က္တြင္ ရွက္သည့္စိတ္ဝင္လာႏုိင္သည္။ရွက္ရမ္းရမ္းလွ်င္ နာသင့္သူ ပုိနာတတ္သည့္အေျခအေနေရာက္သြားႏုိင္သည္။

အလြန္ေလးစားစရာေကာင္းသည့္ ဆင္ျခင္တုံတရားရွိေသာ ပညာ ရွိအမတ္ႀကီးေၾကာင့္သာမင္းႀကီးလည္း စိတ္ခ်မ္းသာမႈ၊ ပီတိမ်ားျဖစ္ေစခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

အရပ္သားသူဖုန္းစားအေနျဖင့္လည္း အျပစ္မဆုိသာ၊ မင္းႀကီးပြဲေတာ္မတန္မရာကုိမွခ်င္ျခင္းတမိသည့္ဒုကၡကား မေသးေသာဒုကၡျဖစ္သည္။ မိမိအသက္ကုိမိမိျပန္ရန္ရွာႏုိင္ေသာဒုကၡမ်ဳိးျဖစ္သည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ခ်င္ျခင္းကားခ်င္ျခင္းျဖစ္သည္။ မရတာကုိမွ ပိုလုိခ်င္ၾဲကသည္။ မရရေအာင္လည္းလုပ္တတ္ၾကသည္။ သဘာဝလည္းက်သည္။ If there is a will, and there is a wayဆုိေသာစကားလည္းရွိသည္မဟုတ္လား။ အရပ္သားအေနျဖင့္ပြဲေတာ္အုပ္တစ္နပ္စားရဖုိ႔အတြက္ ေသွ်ာင္တစ္လုံးလည္း အဆုံးခံခ်င္ခံမည္၊နဂုိကတည္းကဆံပင္မေပါက္ေသာ သဘာဝေခါင္းတုံးလည္းျဖစ္ခ်င္ျဖစ္မည္။အမတ္ႀကီးလည္းမသိ၊ မင္းႀကီးလည္းမသိ၊ ကာယကံရွင္သာသိမည္ျဖစ္သည္။ရဟန္းဝတ္လွ်င္လည္း ဝတ္မည္၊ ရဟန္းအေရၿခဳံလွ်င္လည္း ၿခဳံမည္၊ကာယကံရွင္မွလြဲ၍ မည္သူသိမည္နည္း။

မင္းႀကီး၏ပြဲေတာ္အုပ္ရသည္ႏွင့္တစ္ၿပိဳင္နက္ သကၤန္းကုိခြာ၊မင္းႀကီးလွဴလုိက္ေသာပြဲေတာ္ကုိ အားပါးတရေလြးလုိက္သည့္အျဖစ္ကလည္းအျပစ္မဆုိသာ။ ေတာင့္တတာရၿပီ၊ သကၤန္းကုိခြာလုိက္သည္ကုိပင္ေက်းဇူးတင္ရမလုိျဖစ္သည္။ သာသနာေၾကာင့္ရသည့္ပြဲေတာ္အုပ္၊ယင္းပြဲေတာ္အုပ္သုံးေဆာင္ေနစဥ္ သူ႔ကိုယ္၌ျမင့္ျမတ္သည့္သကၤန္းကပ္မထားလုိျခင္းကလည္း ႀကံဖန္ေမတၱာထားမည္ဆုိကခ်မ္းေျမ့စရာေတြသာျဖစ္သည္။ ကုသုိလ္၊ အကုသုိလ္ဆုိသည္မွာယူတတ္သူႏွင့္သာဆုိင္သည္။ အကုသုိလ္အေနႏွင့္ေပးသည့္တုိင္ ယူတတ္လွ်င္ကုိယ့္အတြက္ကုသုိလ္ျဖစ္တတ္သည္။ ပြဲေတာ္အုပ္တစ္ပြဲရေရးအတြက္ ရင္းထားရသည့္သူဖုန္းစားအသက္လည္းပါသည္။ ဒါကိုလည္းစဥ္းစားဆင္ျခင္တတ္သည့္အမတ္ႀကီးျဖစ္ပါသည္။

တကယ္ေတာ့ ဒီျပႆနာမွာအမတ္ႀကီး၏ေလွ်ာက္ထားမႈပညာသားႏွင့္ ဆင္ျခင္တုံတရားပါရန္သာလုိေတာ့သည္။သုိ႔မဟုတ္ပါက မင္းႀကီးလည္း ေစတနာမျဖစ္၊ ေဝဒနာျဖစ္၊ သူဖုန္းစားလည္းပြဲေတာ္ႏွင့္အသက္ရင္းႏွီးခ်က္က မသက္သာလွ။ ယင္းတုိ႔သည္ျဖစ္လာမည့္အေၾကာင္းႏွင့္အက်ဳိး (Cause and Effect) မ်ားသာျဖစ္သည္။ယင္းထက္ပိုဆုိးသည္ကား ေနာက္မွာဆက္ျဖစ္ လာမည့္ ေနာက္ဆက္တြဲျဖစ္ရပ္မ်ား(Consequences)ကား ပုိဆုိး သည္။ ဆင္ျခင္တုံတရားရွိသည္ႏွင့္ အမွ်ေနာက္ဆက္တြဲအက်ဳိးကား ပုိေကာင္းတတ္ၿပီး ဆင္ျခင္တုံတရားနည္းသည္ႏွင့္အမွ်ေနာက္ဆက္တြဲအက်ဳိးကား တစ္ေလွႀကီးျဖစ္သည္။ တစ္ခါတစ္ရံလူအမ်ားေနာက္ေျပာင္ေျပာေသာ စကားတစ္ခြန္းရွိသည္။အကုသုိလ္သည္တစ္ေယာက္တည္းမလာ၊ ေဆြလုိက္မ်ဳိးလုိက္ လာတတ္သည္ဟုေျပာတတ္သည္။ယင္းယုတိၱေဗဒမွန္ကန္ခဲ့လွ်င္ ကုသုိလ္ဆုိသည္မွာလည္း တစ္ေယာက္တည္းမလာ၊ေဆြလုိက္မ်ဳိးလုိက္လာမည္ျဖစ္သည္။ ယင္းေဆြလုိက္မ်ဳိးလုိက္လာတတ္ေသာအကုသုိလ္၊ ကုသုိလ္မ်ားသည္ ဆင္ျခင္တုံတရားႏွင့္သာဆုိင္ပါသည္။

ပဲြေတာ္အုပ္အေၾကာင္းတရားကုိျပန္ၾကည့္မည္ဆုိပါက အမတ္ႀကီးေလွ်ာက္တင္ခ်က္သည္အသင့္ေတာ္ဆုံးအေျခအေနကုိျဖစ္ေစပါသည္။ ရဟန္းအသြင္မွကြယ္ေပ်ာက္သြားပါသည္ဘုရားဟူေသာစကားသည္ အသင့္ေတာ္ဆုံးသာျဖစ္သည္။ အကယ္၍မ်ားခေရေစ့တြင္းက် ဆင္ျခင္တုံတရားမရွိ၊ ေတြ႕သမွ်၊ ျမင္သမွ်၊ မ်က္လုံးအျမင္ဉာဏ္မယွဥ္ဘဲ ေလွ်ာက္တင္ၾကစတမ္းဆုိလွ်င္ မင္းႀကီးလည္းစိတ္ဆုိး၊သူဖုန္းစားကိုကားတုိင္တင္၊ ဒါေတြဟာ Cause and Effect ပါပဲ။ ဒီ Cause andEffect ရပ္သြားလွ်င္ေတာ္ပါရဲ႕။ ေနာက္ဆက္တြဲ Consequences ဆုိတာေတြလုိက္လာဦးမည္ျဖစ္သည္။ Cause and Effect ႏွင့္သာမရပ္ေသးပါ။ယင္းအမတ္ႀကီးမ်ားေပါ့ဆမႈေၾကာင့္သာ မင္းႀကီးေရွ႕ေတာ္အေရာက္ပြဲေတာ္တည္ခ်ိန္အမီ ရဟန္းဝတ္ပုဂၢိဳလ္ေရာက္ႏုိင္ျခင္းသာျဖစ္သည္။သူမ်ားကုိအျပစ္ေျပာရမည္ဆုိလွ်င္ အမတ္ႀကီးမွာလည္းအျပစ္ရွိမည္ျဖစ္သည္။အေၾကာင္းမလွလွ်င္ ႀကံရာပါပင္ျဖစ္သြားႏုိင္သည္။သူမ်ားအျပစ္ကုိသာျမင္တတ္ၿပီး ကုိယ့္လည္းျပန္ပတ္ႏုိင္ေသာအမႈျဖစ္သည္။သူမ်ားမ်က္ေခ်းကုိသာျမင္ၿပီး ကုိယ့္မ်က္လုံးထဲတြင္ေျငာင့္ဝင္ေနသည္ကုိမသိသည့္အျဖစ္မ်ဳိးႏွင့္လည္းတူသြားတတ္ပါသည္။ မင္းႀကီးသည္မစဥ္းစားမဟုတ္၊ယင္းကိစၥကုိစဥ္းစားမည္ျဖစ္သည္။ ေနာက္အတုိင္းတုိင္းအျပည္ျပည္ၾကားလုိ႔မေလ်ာ္၊ အျပင္တြင္မၾကားသင့္ေသာအတြင္းစကားကုိပညာရွိဆင္ျခင္တတ္ေသာအမတ္ႀကီးသည္ အတြင္းအက်ဆုံးျဖစ္ေသာ သူ႔ရင္တြင္း၊ႏွလုံးအတြင္း၌သာ သိမ္းဆည္းထားလုိက္သည္။ အလြန္ခ်စ္စရာေကာင္းေသာေလးစားထုိက္သည့္အမတ္ႀကီးျဖစ္သည္။

သုိ႔ေသာ္လည္း ေနာင္တစ္ႀကိမ္ေတာ့ယင္းသူဖုန္းစားရဟန္းဝတ္ ဒီအလစ္မ်ဳိးေတာ့ခ်ဳိးမရေတာ့ပါ။အမတ္ႀကီးသိသြားၿပီျဖစ္သည္။ အသိကုိအသိမွာထားၿပီး သတိႏွင့္ယွဥ္ေသာဆင္ျခင္တုံတရားလည္းျဖစ္သြားသည္။ ထုိ႔အျပင္ ဆင္ျခင္တုံတရားတြင္ေမတၱာတရားေလးစြက္ဖက္ႏုိင္ပါကပုိေကာင္းပါသည္။


ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္စုိး(ေဘာဂေဗဒ)